Η Ελευσίνα «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021»
Την επιλογή της Ελευσίνας ως «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021» ανακοίνωσε την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Νέα εποχή ξεκινά για την Ελευσίνα. Η πόλη, υποβαθμισμένη επί δεκαετίες, κάνει την υπέρβαση. Έλαβε το χρίσμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για το 2021, αφήνοντας πίσω της τις δύο συνυποψήφιές της, την Καλαμάτα και τη Ρόδο.
«Το 2021, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για τέταρτη φορά μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006» δήλωσε ο Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό.
Συγχαίροντας την Ελευσίνα για την «επιτυχία» της, ανέφερε επίσης πως ο τίτλος αυτός αποτελεί ευκαιρία για τους επισκέπτες της Ελευσίνας από την Ευρώπη και απ’ όλο τον κόσμο «να γνωρίσουν την πόλη και τα πολιτιστικά αγαθά της» αλλά και «να εκτιμήσουν την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις κοινές μας αξίες – πράγμα που είναι σήμερα επιτακτικότερο από ποτέ».
«Όπως έχουν δείξει πολλές προηγούμενες πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, ο τίτλος μπορεί να αποφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα πολιτιστικά, καθώς και οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, που μπορεί να αποκομίσει πλέον και η Ελευσίνα», κατέληξε ο επίτροπος Νάβρατσις.
Η ανακοίνωση έγινε στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού παρουσία της νέας υπουργού, Λυδίας Κονιόρδου, της γενικής γραμματέα του υπουργείου, Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Καρελ Μπαρτάκ, και του Βρετανού Πρόεδρου της 12μελούς Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Στιβ Γκριν.
«Η Ελευσίνα είναι η πόλη που έχει υποφέρει πολύ. Έχουν γίνει λάθος επεμβάσεις. Με το θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, η πόλη οφείλει να κάνει την μεγάλη υπέρβαση. Όλα να ανθίσουν στην πόλη και να παραμείνουν για τις επόμενες γενιές», είπε στον «Ε.Τ.» η κ. Κονιόρδου, η οποία στην ομιλία της επεσήμανε ότι ο θεσμός, που αποτελεί «έμπνευση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των πολιτών ως μία γιορτή πολιτισμού, που προβάλλει αφενός την ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία κάθε λαού και αφετέρου τις κοινές πτυχές της ευρωπαϊκής πολιτιστικής μας ταυτότητας».
Δίπλα της, ο πρόεδρος της επιτροπής Γκριν, ο οποίος αφού συνεχάρη κι εκείνος τις τρεις φιναλίστ πόλεις δήλωσε: «Ο πολιτισμός διατρέχει όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές. Αυτές τις ημέρες του Brexit, της ανόδου του λαϊκισμού όπως είδαμε υπερατλαντικά, ο θεσμός της ΠΠΕ αναζητά εξωστρέφεια, σεβασμό στην ετερότητα και θέτει σε πρώτο πλάνο τη σύγχρονη κουλτούρα. Η επιλογή μας έγινε με βάση το σκοπό που έχει η διακριθείσα πόλη να αφήσει κληροδότημα στις επόμενες γενιές».
Από τη μεριά του ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάρελ Μπαρτάκ, ανέφερε πως «ο πολιτισμός εμπνέει, μεταδίδει αξίες, δραστηριοποιεί τους λαούς προς μία νέα κατεύθυνση, με γνώμονα το σεβασμό, την ανοχή, την ανεκτικότητα στη διαφορετικότητα, την πολιτιστική πολυμορφία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσα σε ένα πνεύμα αλληλεγγύης».
Το αμφιθέατρο του υπουργείου γέμισε πανηγυρισμούς με σύνθημα τον τίτλο της πρότασης της Ελευσίνας «Μετάβαση στην EUphoria».
«Συγκίνηση και ευθύνη μας γεμίζει ο αγώνας μας, για την υλοποίηση της μετάβασης στην EUphoria», είπε ο δήμαρχος της Ελευσίνας, Γιώργος Τσουκαλάς, τονίζοντας πως «τα δύσκολα για την πόλη ξεκινούν μετά από αυτή τη διάκριση. Η δουλειά τώρα αρχίζει. Οφείλουμε να ανταποκριθούμε κατά γράμμα στα όσα έχουμε σχεδιάσει για την πόλη μας. Η διάκρισή μας οφείλεται στην τεράστια αγκαλιά της τοπικής κοινωνίας, στις δυνάμεις του δήμου και στο δυνατό φάκελο που ενέπνευσε τις σύγχρονες απαιτήσεις της Ευρώπης. Θα αλλάξουμε την πόλη μας με εμβρυουλκό τον πολιτισμό». Επίσης, ο κ. Τσουκαλάς τόνισε την ανάγκη «να φέρουμε στο ευρωπαϊκό προσκήνιο την Ελευσίνα και να αποδώσουμε στην πόλη αυτά που αξίζουν», ενώ απηύθυνε «θερμά συγχαρητήρια» στις άλλες δύο συνδιεκδικίτριες πόλεις (Καλαμάτα, Ρόδος) «για τον αγώνα που διεξήγαγαν σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας».
Επιπλέον, ο δήμαρχος εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς
-Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων «για την άψογη και διαφανή διαδικασία».
- Το υπουργείο Πολιτισμού «για τη διοργάνωση της διαδικασίας».
- Την Περιφέρεια και όλους τους δήμους της Αττικής «που στηρίζουν την υποψηφιότητα».
- Τους συνδυασμούς της αντιπολίτευσης του δημοτικού συμβουλίου.
- Τον επιχειρηματικό κόσμο και τις τοπικές επιχειρήσεις «που στηρίζουν έμπρακτα και συμμετέχουν στην προσπάθεια».
- Το Εργατικό Κέντρο και το ανθρώπινο δυναμικό της Ελευσίνας.
- Τους συλλόγους, τους κατοίκους και τους φορείς της πόλης «που στήριξαν την υποψηφιότητα».
- Τους 150 εκπροσώπους του επιχειρηματικού, καλλιτεχνικού και ακαδημαϊκού χώρου «που πήραν την πρωτοβουλία να στηρίξουν την υποψηφιότητα της Ελευσίνας».
- Όλους τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς οργανισμούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό «που συνεργάστηκαν μαζί μας για τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού προγράμματος».
-Την ομάδα του Eleusis 2021 «που διαμόρφωσε τον φάκελο υποψηφιότητας και έδωσε τον καλύτερο εαυτό της για την προώθηση της ιδέας και την τελική επιτυχία».
Η ομάδα του γραφείου υποψηφιότητας της Ελευσίνας 2021 ολοκλήρωσε επιτυχώς τη διαγωνιστική διαδικασία πείθοντας τα ευρωπαϊκά βλέμματα και κερδίζοντας τον τίτλο, ο οποίος την ανακηρύσσει ως κέντρο πολιτισμού της «γηραιάς ηπείρου».
Η Ελευσίνα θα αναπτυχθεί και θα παρουσιάσει ένα καλλιτεχνικό και πολιτιστικό πρόγραμμα για 365 ημέρες το έτος 2021 μαζί με την Τιμιοσοάρα της Ρουμανίας και το Νόβισαντ της Σερβίας.
Την επιλογή της Ελευσίνας είχαν στηρίξει πριν από μερικές ημέρες και οι Dead Can Dance με μία μουσική σύνθεση που είχαν δημιουργήσει
Για το 2016 πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης ήταν το Σαν Σεμπαστιάν και το Βρότσλαβ.
Την τριάδα των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης για το 2021 συμπληρώνουν η πόλη Τιμισοάρα στη Ρουμανία και το Νόβι Σαντ στη Σερβία, μια υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ.
Ο θεσμός καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη
Ο θεσμός αυτός στοχεύει στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου, της πολυμορφίας, αλλά και των κοινών πολιτιστικών πτυχών στην Ευρώπη, με σκοπό να συμβάλει στην προσέγγιση των ευρωπαϊκών λαών και τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης.
Η ιδέα είναι ελληνική. Ο θεσμός της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», καθιερώθηκε, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, από το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Ιούνιο του 1985. Στην πορεία του χρόνου αποδείχθηκε ότι ο θεσμός έχει αυξανόμενο πολιτιστικό, κοινωνικό, και οικονομικό αντίκτυπο με πολύ θετικά αποτελέσματα στις πόλεις που τον κερδίζουν μέσα από μια αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης. Στη χώρα μας έχει ήδη απονεμηθεί ο τίτλος τρεις φορές: Αθήνα 1985, Θεσσαλονίκη 1997, Πάτρα 2006.
Ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης απονέμεται κάθε χρόνο σε μία πόλη των δύο κρατών - μελών που αναφέρονται στο χρονοδιάγραμμα της νέας Απόφασης 445 του 2014 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το έτος 2021, τα δύο κράτη - μέλη που θα φιλοξενήσουν τον θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» είναι η Ελλάδα και η Ρουμανία.
Στην πόλη του κάθε κράτους μέλους που θα φέρει τον τίτλο θα χορηγηθεί και χρηματικό βραβείο ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, με την προϋπόθεση ότι έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις που αναφέρονται στην αίτησή της.